شاید بسیاری از افراد فعال در عرصه تجارت که با قراردادهای مالی بسیار سرو کار دارند، نام اصطلاح حقوقی استرداد لاشه سفته را شنیده باشند و ممکن است برای بسیاری از افراد این سوال پیش اید که استرداد سفته چیست؟
همانطور که میدانید، چک و سفته جز مهمترین و پرکاربردترین اسناد تجاری محسوب میشوند که امروزه بسیاری از تاجران و افراد فعال در زمینه های اقتصادی با آن سروکار دارند. هنگامی که یک نوع رابطه ی حقوقی میان افراد باعث شود تا آنان قراردادی را انعقاد کنند، شخصی که در این قرارداد اجرای تعهداتی را بر عهد میگیرد برای ضمانت کار خود و دادن احساس اعتماد به طرف مقابل باید سفته ای را به عنوان ضمانت در وجه طرف مقابل خود در قرارداد صادر کند.
حال مسئله ی بسیار مهمی که در چنین شرایطی پیش می آید آن است که فرد متعهد باید پس از انجام تعهدات خود سفته ای را که به طرف مقابل خود داده است، پس بگیرد که در اصطلاح حقوقی به آن استرداد لاشه سفته می گویند. اصولا در روابط کاری و از جمله اختلافاتی بین کارفرما و کارگر به وفور، این موضوع دیده میشود که پس از اتمام تعهد کاری کارگر او برای استرداد سفته از کارفرما اقدام میکند.
اهمیت استرداد لاشه سفته
در حالت کلی می توان گفت که استرداد سفته ضمانت یا همان استرداد لاشه سفته به دو دلیل دارای اهمیت است و در قانون به آن توجه می شود:
- از لحاظ حقوقی در جریانات قراردادهایی که انعقاد میشوند، هنگامی که یکی از طرفین متعهد انجام کاری میشود و سفته را به عنوان ضمانت به طرف مقابل تقدیم میکند، باید به این موضوع توجه داشته باشد که در طی مدتی که در حال انجام کار است و به تعهداتش عمل می کند باید ادله ای را برای اثبات انجام کار خود داشته باشد و آنها را ضبط کند؛ چرا که پس از اتمام کار او رابطه ی حقوقی تا زمان استرداد لاشه سفته باقی می ماند و اگر آن را دریافت نکند، کارفرما میتواند از آن در محاکم قانونی برای طرح دعوا استفاده کند و ادعا کند که فرد به تعهداتش عمل نکرده است.
- از طرفی دیگر باید باید به این موضوع نیز توجه داشت که ممکن است کارفرما یا کسی که سفته را به عنوان ضمانت دریافت کرده است بنا به دلایل مختلفی آن را به شخص ثالثی انتقال دهد. در چنین شرایطی دیگر مسئله ی حقوقی پیچیده تر از قبل میشود و اگر شخص ثالث وجه معین سفته را طلب کند، فرد متعهد نمی تواند این موضوع را به راحتی اثبات کند که سفته تنها برای ضمانت صادر شده است و او نیز به تعهد کاری خود عمل کرده است. در صورت عدم استرداد سفته از کارفرما یا طرف مقابل در قرارداد، ممکن است مشکلات حقوقی بسیار پیچیده ای بوجود آید و در صورت طرح دعوی از سمت شخص ثالث حتی ممکن است فرد متعهد که به تعهداتش عمل کرده است، مجبور شود که هزینه ی سفته ی ضمانت را نیز به شخص ثالث بپردازد.
طرح دعوای استرداد لاشه سفته
اکنون که کاملا با موضوع حقوقی استرداد لاشه سفته آشنا شدیم و اهمیت آن را نیز از لحاظ قانونی مورد بررسی قرار دادیم، نوبت آن است که راه های حقوقی را در صورت عدم استرداد لاشه سفته مورد بررسی قرار دهیم. به بیانی بهتر اگر فرد متعهد در قرارداد موفق به استرداد سفته ضمانت را از طرف مقابل خود نشود، چگونه می تواند برای طرح دعوای استرداد لاشه سفته اقدام نماید؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که در موارد زیر این حق قانونی برای فرد متعهد و صادر کننده سفته وجود دارد که برای اقامه ی دعوای استرداد لاشه سفته اقدام نماید:
- اگر صادرکننده چک یا سفته وجه آن را پرداخت کند.
- تعهدی را که به صدور این اسناد منجر شده است، اجرا نماید.
- قراردادی مذکور به طور کل و بنا به هرعلتی بر هم بخورد.
در چنین شرایطی صادر کننده سفته این اختیار قانونی را دارد که به عنوان خواهان پرونده اظهارنامه استرداد سفته را برای کارفرما یا همان شخصی که سفته در دست او است، ارسال نماید. اگر شخص مذکور هم چنان از استرداد لاشه سفته خودداری کند، خواهان به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کند و دادخواست استرداد سفته ضمانت را ثبت کرده تا به مراجع قضایی ارسال شود و روند دادرسی به پرونده آغاز شود.
مدارک لازم برای اقامه دعوای استرداد سفته
یکی از سوالات متداول این مبحث حقوقی این است که برای اقامه دعوا چیست؟ در ابتدا باید با کمک وکیل تنظیم دادخواست، دادخواست استرداد لاشه سفته را تنظیم کنید. همچنین لازم است تصویر لاشه را ضمیمه دادخواست کنید. در ادامه باید با ارائه دلایلی مبنی بر اینکه خوانده سفته را در دست دارد اما با وجود آنکه شما (خواهان) به وظایف خود عمل کرده اید یا آنکه قرارداد فسخ شده است، خوانده از استرداد لاشه سفته خودداری میکند. به این موضوع دقت داشته باشید که دعوای استرداد لاشه سفته، یک نوع دعوای مالی محسوب میشود و خواهان باید برای طرح دعوی هزینه دادرسی پرونده را بپردازد.