اگر بخواهیم از منظر حقوقی موضوع دستور موقت منع پرداخت چک را مورد بررسی قرار دهیم باید به این نکته اشاره کرد که قانون تجارت در باب مبحث چک و مقررات قانون صدور چک مصوب سال ۱۳۵۵، مرجع اصلی تعیین مقررات مربوط به دستور موقت منع پرداخت چک در کشور ایران میباشد.
طبق نظریات گسترده و دقیقی که در کمیسیون نشست قضایی در رابطه با موضوع عدم پرداخت چک به عمل آمده ، اولین نکته ای که میتوان به آن پی برد آن است که صادر کننده ی چک در هر شرایطی موظف است که با اطلاع کافی از موجودی سرمایه خود در بانک ،اقدام به صادر کردن چک بنماید تا فرد دارنده ی چک بتواند به راحتی با مراجعه به بانک ، وجه را دریافت کند.از طرفی دیگر طبق ماده ۲ قانون صدور چک میتوان ورقه ی چک را در حکم اسناد لازم‌الاجرا معرفی کرد و دارندگان برگه ی چک را نیز مستحق دریافت وجه چک از بانک محال‌علیه دانست.
در نتیجه با دقت نظر در ماده ۱۲ و تبصره‌های ۱ و ۲ ماده ۱۴ قانون صدور چک، الحاقی ۱۱/۸/۱۳۷۲، می توان اینگونه برداشت کرد که صدور دستور موقت منع پرداخت چک توسط بانک محال‌علیه، جلوه قانونی ندارد و دادگاه و محاکم قضایی نیز باید درخواست متقاضی مبتنی بر دستور موقت منع پرداخت چک را مردود و غیرقانونی اعلام کند و همچنین با رد چنین درخواستی از لحاظ حقوقی نیز بسیاری از مسائل و مشکلات مرتبط به موضوع چک و شکایات مربوط به آن نیز حل خواهد شد.
توجه داشته باشید که ماده ۳۱۳ قانون تجارت و مواد ۳ و ۱۳ قانون صدور چک علاوه بر مردود اعلام کردن جلوگیری از پاس شدن چک، اقدام به صدور چک وعده‌دار را نیز در شرایطی خاص ممنوع اعلام کرده است. در پرونده هایی که ارزش چک بالا است و پرونده پیچیده است داشتن یک وکیل مطالبات بانکی کاشان میتواند به نفع شما باشد.
شرایط دادخواست عدم پرداخت چک
طبق شرایط خاصی که در قانون صدور چک آمده است، میتوان دادخواستی مبنی بر دستور موقت منع پرداخت چک را برابر ماده ۱۴ قانون صدور چک، در موارد زیر به بانک ارائه نمود:
- در حالتی که چک بدون اطلاع قبلی صادر کننده چک مفقود شود. (این مورد جز متداول ترین حالت های دستور موقت منع پرداخت چک به حساب می آید)
- در صورتی که چک بدون دخالت طرفین به سرقت برسد.
- در حالی که چک در عملیات های کلاهبرداری مورد جعل و تقلب واقع شود.
- در مواردی خاص که چک به طور کل از طریق عملیات های کلاهبرداری بدست بیاید.
- یکی از مواردی که باعث صدور دستور موقت منع پرداخت چک میشود آن است که چک با خیانت در امانت بدست آید.
- در مصادیق از صدور چک نیز شاهد آن هستیم که چک در جریان مواردی مانند ارتکاب جرایم دیگری (مانند ربا و قمار) حاصل می شود.
مراحل و مدارک لازم برای دادخواست عدم پرداخت چک
- در ابتدا باید بدانید که برای صدور دادخواست عدم پرداخت چک ، حتما باید به یکی از شعب بانکی مراجعه کرد.
- درخواست عدم پرداخت چک، الزاما باید به صورت کتبی و در فرمت و شرایطی که بانک معین کرده است، طراحی شود و پس از آن که تکمیل شود توسط اشخاص حقوقی به امضاء برسد، و کسانیکه دارای صاحبان امضای مجاز به بانک باشند، باید دستور موقت منع پرداخت چک را به بانک ارائه دهند.
توجه داشته باشید که بانک ها به درخواست های شفاهی مبنی بر عدم پرداخت وجه چک، ترتیب اثر نخواهند داد و حتما این درخواست باید به صورت کتبی ارائه شود. مدارکی چون کپی چک و اطلاعات شخص دارنده ی چک و اطلاعات تماس و نشانی او برای تنظیم دادخواست و ارائه ی آن به دادگاه الزامی میباشد. داشتن یک وکیل کاشان در طی این مراحل کار شما را آسانتر می کند. البته فراموش نکنید که یک وکیل خوب را انتخاب کنید.
راه های جلوگیری از پاس شدن چک
برای جلوگیری از پاس شدن چک در ابتدا باید صادر کننده چک یا ذینفع یا قائم مقام قانونی آنها با اشاره به علت مفقود یا سرقت یا جعل چک مورد نظر یا تصریح بر آنکه چک از یکی از طرق کلاهبرداری یا خیانت در امانت با جرایم دیگری بدست آمده، می‌توانند به صورت کتبی دادخواست دستور موقت منع پرداخت چک را به بانک ارائه دهد. بانک نیز پس از آنکه هویت دستور دهنده را از نظر پرداخت وجهی که در چک به آن اشاره شده است به طور کامل احراز کرد، دستور جلوگیری از پاس شدن چک را صادر خواهد کرد.
از طرفی دیگر در صورتی که ارائه چک بانک گواهی عدم پرداخت را با ذکر علت در موعد مقرر اعلام شود و به بانک صادر و تسلیم شود، روند دستور موقت منع پرداخت چک تسریع پیدا خواهد کرد.توجه داشته باشید که دارنده چک این توانایی قانونی را دارد تا علیه فردی که دادخواست دستور موقت منع پرداخت چک را تنظیم کرده است، شکایت کند .
هر‌زمان که بر خلاف ادعایی که از طرف صادر کننده چک به موجب عدم پرداخت ثابت شود ، فرد متقاضی بر دستور موقت منع پرداخت چک، علاوه بر مجازات مقرر در ماده ۷ قانون به پرداخت کلیه خسارات مالی و غیر مالی وارد شده به دارنده چک نیز محکوم خواهد شد. البته این موارد در حالی میباشد که در صورت تحصیل چک بوسیله ی انجام جرم دستور عدم پرداخت چک را به بانک صادر تسلیم نمود.
این امکان نیز وجود دارد که این موضوع از نظر محکمه فاقد وصف کیفری باشد؛ در نتیجه با هدف جلوگیری از بروز مسائل و مشکلات پیچیده، پیشنهاد اقدام از طریق دادگاه حقوقی توصیه میگردد. در نهایت در این مقاله سعی شد راه های جلوگیری از پاس شدن چک را به شکل خلاصه مورد بررسی قرار دهیم. توجه داشته باشید همانطور که در اول این مقاله اشاره کردیم ، داشتن یک وکیل چک در کاشان را به شما توصیه می کنیم. شما میتوانید از طریق شماره وکیل کاشان در صفحه تماس با ما از ما مشاوره بگیرید.