طبق آمار و ارقام بدست آمده در سال های اخیر به خوبی می توان متوجه این نکته شد که آمار طلاق روز به روز درحال افزایش است و طلاق یکی از اتفاقاتی میباشد که ممکن است برای بسیاری از اطرافیان ما بوجود آمده باشد. اصولا بعد از جدایی و طلاق زوجین از یکدیگر، یکی از خواسته های افراد حذف نام همسر از شناسنامه با استفاده از روش های قانونی میباشد.
مسلما ازدواج و تشکیل خانواده یکی از پدیده های اجتماعی مهم برای حفظ و بقای جوامع میباشد و این اتفاق باعث ادامه ی نسل انسان شده و وسیله ای برای سعادت و خوشبختی انسان ها میباشد. قانونگذار کشور ما نیز با در نظر گرفتن اهمیت این پدیده ی اجتماعی برای حمایت از خانواده ها و جلوگیری از آسیب های احتمالی، مقررات و قوانینی را برای حذف نام همسر از شناسنامه وضع کرده است.
در حالت کلی می توان گفت که در دوران عقد، حذف نام همسر از شناسنامه دختر باکره بسیار راحت تر از زمانی میباشد که زن و مرد ، زندگی زناشویی را آغاز کرده باشند. توجه داشته باشید لازمه ی حذف نام در مواردی که دوشیزه بودن دختری که در دوران عقد طلاق گرفته است باید کاملا مستدل باشد و طبق قوانین و احکام قضایی قابلیت استنباط داشته باشد. ناگفته نماند که حذف اسم زوجه از شناسنامه برای آقایان حتی پس از آغاز زندگی زناشویی نیز امکان پذیر است و آقایان می توانند پس از طلاق برای پیگیری این موضوع از طریق محاکم قانونی و به کمک یک وکیل برای حذف نام همسر از شناسنامه و حذف طلاق از شناسنامه اقدام نمایند.
بررسی جوانب حقوقی موضوع حذف نام همسر از شناسنامه
در سال 93 بر اساس ارائه لایحه حذف طلاق از شناسنامه در مجلس شورای اسلامی، قانون جدیدی در رابطه با موضوع حذف نام همسر از شناسنامه به مرحله ی اجرا گذاشته شد. در این قانون به صراحت به این موضوع اشاره شده است که اگر طلاق و جدایی زوجین قبل از برقراری رابطه ی زناشویی انجام شود، زن میتواند گواهی پزشکی قانونی را یا حکم مراجع ذی صلاح را به اداره ی ثبت احوال ببرد و پس از تکمیل فرم های مربوط به وارد کردن اطلاعات لازم، تقاضای صدور شناسنامه المثنی و حذف نام همسر را به این اداره ارائه دهد. باید به این موضوع توجه داشته باشید که این قاعده در مورد آقایان نیز جاری بود و مرد نیز می توانست در صورت وقوع طلاق در دوران نامزدی یا همان عقد برای حذف نام همسر اقدام کند اما حقیقت آن است که اداره ی ثبت احوال از حذف کردن نام همسر برای بانوان، بعد از برقراری رابطه ی زناشویی امتناع میورزید.
اکنون سوالی که ممکن است مطرح شود آن میباشد که آیا در شناسنامه المثنی ازدواج قبلی ثبت میشود؟ در پاسخ به این سوال در ابتدا باید به این موضوع اشاره کرد که اگر فردی از همسرش طلاق گرفته باشد و قصد ازدواج دوم داشته باشد و این ازدواج نیز به صورت رسمی ثبت گردد، فرد متقاضی میتواند پس از ثبت شدن نام همسر دوم در شناسنامه اش به اداره ی ثبت احوال مراجعه کرده و درخواست خود را برای نام همسر اولش ارائه داده و مدارک لازم را نیز به همراه پر کردن فرم اطلاعات باید تحویل دهد تا با صدور شناسنامه المثنی نام همسر اول از شناسنامه حذف گردد و تنها نام همسر دوم در شناسنامه المثنی فرد ثبت شود. توصیه گروه وکلای مشفق این است که قبل از هرگونه اقدام، حتما با یک وکیل اصلاح شناسنامه مشاوره داشته باشید.
حذف نام زن از شناسنامه مرد
همانطور که اشاره کردیم در مواردی که زن و مردی با یکدیگر متارکه کرده باشند، در صورتی که مرد پس از طلاق برای ادامه ی زندگی مشترک خود، همسر دیگری را انتخاب کرده باشد، این امکان برای او وجود دارد که پس از رسمی شدن ازدواج دومش به ثبت احوال مراجعه کند و درخواست حذف نام همسر اولش را ارائه دهد اما این موضوع دارای چندین اصل اساسی می باشد که باید به آنها دقت شود، در صورت عدم رعایت هر یک از ان موارد و حذف غیرقانونی نام همسر از شناسنامه،فرد مشمول مجازات خواهد شد.
- حذف شدن نام همسر اول وابسته به ثبت رسمی ازدواج دوم می باشد. بنابراین توجه داشته باشید که تنها انتخاب همسر دوم و معرفی آن به اداره ی ثبت احوال کافی نمیباشد.
- همسر دوم نیز باید درخواست حذف نام همسر اول را داشته باشد.ریشه ی اصلی این موضوع مربوط به آگاهی همسر دوم از ازدواج اول همسر اول میباشد.
- این اصول بیان شده تنها برای ازدواج دوم امکان پذیر است و در رابطه با ازدواج های دوم و سوم ذکر نشده است.
- حذف نام همسر از شناسنامه با وجود فرزند و وجود تمامی شرایط مذکور، امکانپذیر میباشد.
حذف نام مرد از شناسنامه زن
بر اساس موارد ذکر شده و اصول و قوانینی که در رابطه با حذف نام همسر اشاره کردیم ، به خوبی می توان به این نتیجه رسید که حذف نام مرد از شناسنامه زن تنها در موقعی امکان پذیر میباشد که زن مرد در دوران عقد از زن جدا شده باشد و هیچگونه دخولی صورت نگرفته باشد و طلاق از نوع بائن غیر مدخوله باشد. در چنین مواردی زن میتواند به ثبت احوال مراجعه کرده و مدارک لازم برای حذف نام همسر از شناسنامه ( مدارک پزشکی قانونی مبنی بر دوشیزه بودن) را ارائه دهد تا از طریق قانونی، نام همسر حذف شود.
توجه داشته باشید که زنانی که ازدواج کرده و طلاق آنها از نوع مدخوله به حساب می آید نمی توانند برای حذف نام همسر از شناسنامه اقدام نمایند. اکنون ممکن است این سوال برای بسیاری از افراد پیش آید که پس هیچ راهی برای بانوانی که طلاق گرفته اند وجود ندارد تا نام همسر آنها از شناسنامه شان حذف گردد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که تنها راهی که در چنین مواردی می توان آن را معرفی کرد آن می باشد که پس از ثبت و رسمی شدن ازدواج دوم این بانوان با تقاضای همسر دومشان برای دریافت شناسنامه المثنی اقدام نمایند تا در طی دریافت آن، با ارائه حکم دادگاه، نام همسر دوم حذف گردد.
چند نکته مهم
در قسمت آخر مقاله، چند نکته مهم را توسط وکیل حذف نام همسر از شناسنامه بررسی میکنیم.
- حذف نام همسر از شناسنامه با گرفتن شناسنامه المثنی بدون اینکه طلاق آنان ثبت شود، جرم محسوب میگردد و دارای پیگرد قانونی میباشد.
- حذف نام همسر از شناسنامه بعد از فوت امکان پذیر نیست و تنها در صورتی امکان حذف آن وجود دارد که فوت قبل از ارتباط زناشویی اتفاق افتاده باشد یا انکه ازدواج دوم فرد به صورت قانونی ثبت شود و با درخواست همسر فعلی برای حذف اسم همسر از شناسنامه اقدام نماید.
- توجه داشته باشید که هیچ راهی برای حذف نام فرزند از شناسنامه بعد از طلاق وجود ندارد.
- تنها در مواردی میتوان از طریق ثبت احوال برای آگاهی از ازدواج فرد دیگری استعلام گرفت که مراحل قانونی توسط فرد متقاضی در محاکم قانونی مربوطه طی شده باشد و باید حکم نهایی دادگاه مبنی بر اجازه ی صدور استعلام به اداره ی ثبت احوال ارائه گردد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره میتوانید با وکلای حذف نام همسر از شناسنامه، گروه وکلای مشفق در تماس باشید.